Prof. Rexhë M. Gjonbalaj lindi në fshatin Vuthaj të Plavë-Gucisë në vitin 1934 dhe ndërroi jetë më 15 maj 1995 në qytetin e Pejës. Ai ishte një nga figurat më të dalluara të arsimit shqiptar në Kosovë dhe një zë i fortë i çështjes kombëtare shqiptare përgjatë gjysmës së dytë të shekullit XX.
Pasi përfundoi studimet në fushën e shkencave ekzakte, ai i përkushtoi jetën profesionit të mësimdhënësit, të cilin e ushtroi për afro 40 vjet rresht në Normale dhe më pas në Gjimnazin e Pejës “11 Maji”, sot i njohur si “Bedri Pejani”. Që nga vitet ’60 e deri në ditën e fundit të jetës së tij, ai ishte mësues dhe edukator i brezave të tërë të nxënësve, duke lënë gjurmë të pashlyeshme në arsimimin dhe formimin e rinisë së qytetit.
Prof. Gjonbalaj ishte i njohur jo vetëm për profesionalizmin në mësimdhënie, por edhe për oratorinë e tij të rrallë dhe integritetin moral. Ai u bë një figurë e dashur dhe e respektuar nga kolegët dhe nxënësit, ndonëse nuk krijoi një familje të vetën — ai e konsideronte vetë nxënësit si familjen e tij.
Përtej rolit të tij në arsim, Prof. Gjonbalaj ishte i angazhuar në mënyrë aktive në çështjet kombëtare. Që nga koha e studentit, ai kontribuoi në lëvizjet atdhetare, duke marrë pjesë dhe mbështetur:
• Demonstratat e vitit 1968,
• Kushtetutën e vitit 1974,
• Lëvizjen studentore të vitit 1981,
• dhe veçanërisht, kundërshtimin ndaj suprimimit të autonomisë së Kosovës në vitin 1989.
Në këtë kontekst mbetet e njohur përballja e tij e drejtpërdrejtë në ambientet e shkollës me Ali Shukrijën, ku, edhe pse në gjendje të rënduar shëndetësore, ai shprehu pa kompromis qëndrimin e tij kundër dhunës politike dhe shkeljes së të drejtave të shqiptarëve në Kosovë.
Për kontributin e tij të jashtëzakonshëm, Prof. Rexhë Gjonbalaj është nderuar me mirënjohje nga Gjimnazi i Pejës “Bedri Pejani” dhe Kuvendi Komunal i Pejës. Në shenjë nderimi të veprës së tij, një rrugë në qytetin e Pejës sot mban emrin e tij.
Në vitet e fundit, figura e tij është kujtuar me nderim edhe përmes akademive përkujtimore, si ajo e mbajtur në Kinemanë “Jusuf Gërvalla” në Pejë në përvjetorin e tij të 25-të.
⸻
Prof. Rexhë M. Gjonbalaj do të mbahet mend si një pishtar i dijes dhe ndërgjegjes kombëtare, që i qëndroi besnik idealit të tij deri në frymën e fundit.
Lavdi jetës dhe veprës së tij!
Nga: Esad Gjonbalaj
